KINDEREN HEBBEN TIJD NODIG
Kinderen wennen geleidelijk aan de echtscheiding en aan de nieuwe situatie. Daarbij spelen de ouders een belangrijke rol. Vaak is het zo dat hoe beter de ouders de scheiding verwerken (o.a. via duidelijke afspraken), hoe eerder de kinderen hun evenwicht hervinden. Kinderen die bijtijds door hun ouders op de hoogte gesteld zijn, van de op handen zijnde echtscheiding kunnen zich er beter op voorbereiden dan kinderen die pas kort tevoren (of zelfs achteraf) iets te horen krijgen. Hoe langer kinderen zich erop voorbereiden, hoe beter het is.
Ze kunnen er dan zelf over denken, fantaseren en er met anderen over praten.
Zelfs onder de meest gunstigste omstandigheden hebben kinderen nogal wat tijd nodig om hun evenwicht weer te vinden. Één à twee jaar is daarvoor een heel normale periode. Zelfs al heb je na een paar maanden de indruk dat het kind weer goed functioneert.
Tot nu toe gaat het steeds over de scheiding en over de reacties van kinderen, maar ............
HET IS ECHTER NIET DE SCHEIDING ZELF, MAAR DE MANIER WAAROP DE OUDERS TIJDENS DE SCHEIDING MET DE KINDEREN OMGAAN, WAT LEIDT TOT WEL OF NIET PROBLEMEN VOOR DE KINDEREN.
Het feit dat echtscheidingen tegenwoordig vaker voorkomen, wekt wel eens de indruk dat scheiden niet zo moeilijk is. Dit is echter niet zo. Het is en blijft een zware beslissing. Zwaar omdat het in de eerste plaats een emotionele gebeurtenis is. Er zullen allerlei gevoelens spelen zoals boosheid, verdriet, teleurstelling, machteloosheid en tegelijkertijd in een aantal gevallen ook opluchting en hoop.
En als er kinderen bij betrokken zijn is de beslissing nog moeilijker. Dan is men namelijk als ouders verplicht de kinderen op te vangen en voor hen regelingen te treffen.
En dit gebeurt in een fase waarin het vertrouwen in elkaar vaak niet zo groot meer is. Elke ouder beseft wel dat kinderen bij een scheiding liefde en aandacht nodig hebben, maar de energie daarvoor is er niet altijd, omdat al zoveel energie in de echtscheiding gaat zitten.
Hoewel een scheiding voor kinderen ingrijpend is kunnen ze er heel goed doorheen komen. Veel hangt daarbij af van de houding en het gedrag van de ouders. Het kind ervaart de scheiding als een crisis; als een ingrijpende gebeurtenis, waaraan het zich moet leren aanpassen. Dat is een gegeven dat men als ouders niet kan en niet moet vermijden. Wel kunnen ouders voorwaarden scheppen, waardoor de kans dat het kind in de echtscheidingscrisis vastloopt zo klein mogelijk wordt gehouden.
Aan de muur hebben we flaps gehangen, en hier staan adviezen voor ouders op. Ik zal ze één voor één bij langs lopen.
Geef het kind de mogelijkheid de scheiding te verwerken: begin er tijdig over met het kind.
- praat erover met het kind, begin evt. zelf
- herhaal deze gesprekken
- jonge kinderen op hun niveau: korte gesprekjes, voorlezen, spelletjes
- dwing ze niet, maar laat zien dat je bereid bent tot een gesprek
- onderschat het niet; ga niet uit van “alles zo snel mogelijk vergeten en een
nieuw leven beginnen”
- niet uit goede zorg de kinderen “sparen” door er niet over te praten, kinderen zijn blij met de gesprekken, dit geeft ze duidelijkheid
Probeer een duidelijke lijn in het leven van het kind te brengen.
De scheiding zet vaak het leven van ouders en kinderen op losse schroeven.
Geef duidelijkheid bij welke ouder het kind blijft wonen en over het contact met de niet verzorgende ouder. Een kind moet weten welke afspraken hierover zijn. Ouders moeten zich aan deze afspraken houden, zodat het kind weet waar het aan toe is.
Vaak moet men met minder geld rondkomen, laat dat het kind weten. Stel geen eisen aan het kind waaraan het niet kan voldoen. De scheiding is voor alle betrokkenen een emotionele periode, en vooral direct na de scheiding loopt de wereld van volwassenen en kinderen nogal eens door elkaar.
Soms lijkt het erop dat één van de kinderen de plaats in gaat nemen van de ouder die is weggegaan.
- verantwoordelijkheid voor de financiële zorgen van de achterblijvende ouder
- ouder gaat sterk steunen op de emotionele troost die het kind kan geven.
Soms slaapt het kind gedurende langere periode (elke nacht) bij de verzorgende ouder in bed. Dit wordt sterk afgeraden vanwege dat het een te zware druk zou leggen op het kind.
Het kind moet gewoon kind kunnen blijven.
Voorkom tijdens en na de scheiding een gevecht over het hoofd van het kind heen.
Het is begrijpelijk dat ouders die onenigheid hebben met elkaar niet gemakkelijk tot overeenstemming komen over punten die met het splitsen van het gezin en de bezittingen te maken hebben.
Gebruik het kind niet als pion.
- elkaar niet negatief afschilderen in bijzijn van de kinderen. De kinderen lijden eronder als hun ouders elkaar ondermijnen. “Je moeder weet niet wat ze zegt, je vader is een zak”. Kinderen hebben moeite met deze kritiek, o.a. omdat kinderen zich met hun ouders identificeren. Als ouders elkaar afbreken komt dat neer op afbreken van het kind. En een kind identificeert zich speciaal met de ouder van dezelfde sekse.
- één van de ouders moet niet plotseling het contact met het kind verbreken om de andere ouder klem te zetten.
- het kind niet uithoren over wat de andere ouder allemaal doet en zegt.
Hou het kind buiten de strijd die men als partners met elkaar heeft. Blijf ouders van en voor het kind.
Vraag niet aan het kind te kiezen tussen de ouders.
Veel ouders zouden eigenlijk wel graag willen horen dat het kind het liefst bij hen is en niet bij de ex-partner.
Deze vraag brengt kinderen in gespannen situatie.
- Kind wil van allebei blijven houden en omgaan
- Laat kind voelen dat het met beide ouders op zijn eigen manier contact mag en kan hebben, en dat hier bij het afspraken erover maken ook rekening mee wordt gehouden.
Zorg dat het kind weet waar het met beide ouders aan toe is.
Er zijn nogal wat mensen die vinden dat je -ook als je gescheiden bent- als ouders het beste kunt blijven overleggen over belangrijke punten die met de kinderen te maken hebben. Vooral over zaken die de opvoeding en opleiding van de kinderen betreffen. Per slot van rekening blijf je vader en moeder voor het kind.
Andere mensen menen dat het juist eenvoudiger en duidelijker voor kinderen is als alleen de verzorgende ouder zich met de opvoeding bezighoudt en dat ook duidelijk is dat het beslissingsrecht over deze zaken bij deze ouder ligt.
Voor beide standpunten valt wat te zeggen. Als ouders elkaar niet kunnen luchten of zien, lijkt overleg over de opvoeding van de kinderen bijna onmogelijk. In andere situaties lijkt het daarentegen juist voor de hand te liggen dat de ouders blijven overleggen, bijvoorbeeld als de kinderen regelmatig ook bij de niet-verzor-gende ouder is.
In ieder geval moet het voor het kind duidelijk zijn waar het met beide ouders aan toe is.
Geef het kind vertrouwde steunpunten na de scheiding.
- Er verandert al zoveel, voor het kind van belang dat er ook dingen hetzelfde blijven.
- op het oude adres blijven wonen: eigen kamer, vriendjes en vriendinnetjes en school
- eventueel buren
- toch verhuizen: andere vertrouwde steunpunten als: knuffeldier in bed, het voorlezen voor het slapen gaan, of het bezoek aan oma.
Broertjes en zusjes kunnen in deze periode ook een heleboel steun voor elkaar betekenen.
"Over en Weer"
